Akciğer nodülü veya tıbbi adıyla pulmoner nodül, akciğer grafisi ve çoğunlukla akciğer bilgisayarlı tomografisinde görülen çapı 3 cm’den küçük, genellikle yuvarlak şekilli oluşumlardır.

Akciğer nodülleri genellikle kontrol amacıyla ya da bir başka hastalık nedeniyle çekilen akciğer bilgisayarlı tomografilerinde rastlantısal olarak saptanırlar. Nodüller tek ya da birden fazla, yuvarlak ya da oval şekilli sıklıkla 1 cm civarında çapa sahip oluşumlardır. Son yıllarda özellikle COVID pandemisi nedeniyle çok fazla tomografi çekilmesi nedeniyle akciğer nodülü ile karşılaşma sıklığımız artmıştır. 

Nodüllerde kanser olasılığı nedir ya da her nodül kanser anlamına mı gelir?

Tomografisi çekilen hastada önceden tanısı konulmuş akciğer kanseri ya da bir başka organ kanseri yoksa ve bu nodüllerin çapı 1cm’ den küçükse kanser olasılığı görece düşüktür. Akciğerde nodül saptanması durumunda kanser olasılığı, hastanın kendisine ve nodüle ait bazı risk faktörlerinin değerlendirilmesi ile belirlenir.

Hastaya ait risk faktörleri nelerdir?

Akciğer kanseri sıklıkla 50’li yaşlardan sonra görülmektedir. Bu nedenle yaş kanser olasılığını belirlemek için bir risk faktörü olarak kullanılır. Yaşın yanı sıra erkek cinsiyet de akciğer kanseri için daha yüksek riske sahiptir. Hastaya ait en önemli risk faktörü ise tütün kullanımı yani sigara ve benzeri tütün ürünlerinin içilmesidir.

Nodüle ait risk faktörleri nelerdir?

Nodülün tomografik görünümü kanser olasılığının belirlenmesinde çok önemli ipuçlarına sahiptir. Nodülün kenar özellikleri, şekli, yoğunluğu, kalsifikasyon içerip içermemesi, akciğerin hangi bölgesinde bulunduğu uzman hekimlerce değerlendirilerek kanser ihtimali saptanır.

Akciğer nodülleri, solid nodüller, buzlucam nodülleri ve kısmi buzlucam nodülleri şeklinde görülebilirler. Buzlucam ve kısmi buzlucam nodüllerinin kanser olasılığı yüksektir. Bunlar boyutları çok küçük olsa dahi akciğer kanserinin çok erken evrelerini temsil ediyor olabilirler ve çok dikkatle değerlendirilmesi ve takip edilmeleri gerekir.

Akciğer nodülleri nasıl takip ve tedavi edilir?

Bilgisayarlı tomografi çekilen bir hastada, akciğerde rastlantısal olarak nodül saptandığında, bu konuda deneyimli bir hekim önce hastaya ve nodülün kendisine ait risk faktörlerini gözden geçirerek nodülün kanser olma olasılığını yaklaşık olarak kestirmeye çalışır. Yukarıda sayılan risk faktörleri dışında akciğer nodüllerinin büyüyüp büyümemesi veya nodül büyüyorsa büyüme hızı değerlendirilir. Büyüyen nodüllerin kanser olma olasılığı çok yüksektir. Hal böyle olunca hekimin varsa hastanın eski tomografilerini gözden geçirmesi ve nodül boyutunu geçmişten güncele saptaması gerekir. Eğer elde eski bir tomografi yoksa ve nodülün iyi huylu olma ihtimali yüksekse, belirli zaman aralıkları ile tomografi tekrarlanır ve nodülün boyutundaki değişiklikler izlenir. Boyutun büyümesi hekimi daima biyopsi ya da doğrudan cerrahi girişime yöneltir. Boyutu değişmeyen nodüller ise özelliklerine göre 2 yıldan 5 yıla kadar belirlenen aralıklarla tomografi çekilmek suretiyle takip edilirler. Elde eski tomografi olmasa dahi, nodül şekli  kanseri düşündürüyorsa zaman kaybetmeden PET-CT, biyopsi ve en nihayetinde cerrahi girişim seçenekleri kullanılarak net tanıya ulaşılır.